Kongrenin açılış konuşmasını yapan BASİFED Yönetim Kurulu Başkanı Semiha Güneş, ülkemizin zor dönemlerden geçtiğini, Kurtuluş Savaşını verdiklerini, bedeller ödediklerini belirterek, “Bu bedel 100 yılı aşkın süre önce ödenmeye başlandı. İzmir ödenen bedelin yakın tanığı ve kahramanı… O nedenledir ki “Kurtuluşun ve Kuruluşun şehri İzmir” diyoruz. İşte böylesine tarihi misyona ve mirasa sahip İzmir’de Kadın kongresini hayata geçirmekten son derece mutlu ve gururluyuz” diyerek sözlerine başladı.

Bu yıl Kadın Kongresi’nin dördüncüsünü düzenlediklerini, ilkinin 1923’te, ikincisinin ise Cumhuriyetimizin 100. Yılında, önceki dönem BASİFED Başkanı Mehmet Ali Kasalı döneminde yapıldığını da vurgulayan Güneş, “Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemâl Atatürk, 1923’ün Ocak ayında Eskişehir, Bursa, Manisa ve nihayetinde İzmir üzerinden gerçekleştirdiği Batı Anadolu gezisi boyunca halka yaptığı konuşmalarda, “zaferlerin süngüyle değil, iktisat ve ilimle taçlanması gerektiğini” anlatıyordu. Asıl büyük zaferin toplumsal ve ekonomik kalkınma olduğunu gösteriyordu. Bu yüzden, 17 Şubat 1923’te başlayacak İzmir İktisat Kongresi yeni Türkiye’nin ekonomik yol haritasını çizerken, 2 Şubat 1923 Kadınlar Kongresi de bu yol haritasının yarısını oluşturan kadın emeğinin önemini vurguluyordu” dedi.

Güneş: “Atatürk’e hayrandılar”

İzmir’de toplanan binlerce kadının, Ata’nın ezber bozan bu yaklaşımını hayranlıkla dinlediğini ifade eden Güneş, “Atatürk o gün toplanan binlerce kadına şöyle sesleniyordu; “Dünya yüzünde ne varsa ne başarılmışsa, o kadının eseridir. Bir toplum, uygarlığı ve çağdaşlığı bu iki cinsten sadece birinden beklerse, yarıdan fazlası güçsüzlüğe mahkûm edilmiş demektir. Bizim toplumsal başarısızlığımız, kadınlarımıza karşı kusurlu davranışımızdandır. Yaşamak eylem demektir. Bir toplumun yarısı eylemsiz kalırsa, orada sosyal hayat felç olur. İlerlememiz için ilim ve fen gerekli diyorsak, bunlara aynı derecede hem kadınlarımız hem erkeklerimiz sahip olmalıdırlar. Kadınlar da erkekler gibi eğitilecekler ve ortak hayatta erkeklerle beraber yürüyüp, onlara dayanak olacaklardır’” dedi.

Güneş: “Güçlü Kadın, Güçlü Ekonomi”

Kadına özgürlüğün kapısını açan, medeni kanununu hayata geçiren ülkelerin başında geldiklerini vurgulayan Güneş, “O dayanaktır ki; her türlü baskı, zorbalık ve engellemelere rağmen bugün hayatın içinde ve ülkenin gelişiminde söz sahibi olabiliyoruz” diye konuştu. Güneş, bu yılki sloganlarının “Güçlü Kadınlarla, Güçlü Ekonomi” olduğuna dikkat çekti.

Elban: “Kadın çalışmalarında anlayış değişikliği şart”

İzmir Valisi Dr. Süleyman Elban ise konuşmasına bir asır önce İktisat Kongresi’nin doğru bir şehirde, Dünya ticaretine en hâkim kentte, İzmir’de yapıldığını, bu anlamda Kadın Kongresi’nin de İzmir’de yapılmasının doğru olduğunu ifade ederek başladı.

Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün Avrupa’nın çok ötesinde bir vizyona sahip olduğunu söyleyen İzmir Valisi Elban, “Kadın ve erkeği birlikte gören, her iki cinsin yeteneklerinden yararlanmayı isteyen bir anlayış ile İzmir Kadın Kongresi yapılmıştı. Bugün sıkıntılarımız olsa da bardağın dolu tarafına da bakmak gerek. Akademide neredeyse kadın erkek eşitlenmiş durumda, üniversiteye devam eden kadın oranı erkekleri geçmiş durumda. Belli fakültelerde kadın öğrenciler erkeklerden ezici derecede fazla. Beni ziyarete gelen ya da benim ziyaret ettiğim iş dünyası ekiplerinde yönetici kadınlarla karşılaşıyorum. Olan hiçbir şeyi yeterli görmüyorum ama çok da karamsar değilim” dedi.

Yaklaşık 21 yıl önce kadın çalışmaları içinde bulunduğu dönemde, toplumun en aydın insanlarına toplumsal cinsiyet eşitliğinin ne olduğunu anlatamadıklarını ifade eden Elban, “Ancak bugün toplumsal cinsiyet eşitliği anlaşılmış durumda. Kadın cinayetleri konusu maalesef sadece bizim ülkemizin sorunu değil. Dünyada bu hala ciddi bir sorun olmaya devam ediyor. En gelişmiş ülkelerden en geri kalmış ülkelere kadar. Eğitimli olan ailelerde de maalesef bu şiddeti görüyoruz, eğitimin az olduğu kesimlerde de görüyoruz. Bu hala ciddi bir yara” dedi.

Artık kadın çalışmaları konusunda bir anlayış değişikliğine gidilmesi gerektiğini de vurgulayan Elban, “Bu şehir kadın için çok güvenli, şehrimiz kadın dostu. Neden? Bu şehir aslında insan için güvenli. Kocasının mağdur olduğu, oğlunun sıkıntı çektiği kentte kadın mutlu, huzurlu olabilir mi? Şehir insan dostu olmak zorunda. Kadın kooperatifleri konusunda da bir anlayış değişikliği gerekir. Tarlada kalan domatesten salça yapsın anlayışından çıkmalı, sürdürebilir bir sistem kurulmalı” diye konuştu.

Tugay: “Kadının olmadığı bir Dünyada hiçbir şey olmaz”

İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkanı Dr. Cemil Tugay, 1923 yılında İzmir’in kurtuluşundan birkaç ay sonra Atatürk’ün İktisat Kongresi’ni ‘Kuruluşun ve Kurtuluşun Kenti’ İzmir’de yapmayı uygun gördüğünü, ‘savaş alanlarında kazanılmış askeri zaferler ve siyasi başarılar iktisadi başarılarla taçlandırılmadıkça tamamlanmış sayılmaz’ dediğini vurguladı.

100 yıl sonra dönüp kendimize baktığımızda hala burada kadınlarla ilgili eşitsizlikleri, eğitimden sosyal yaşamdan dışlanmaları, siyasette kotalara maruz kalmalarını konuştuklarını belirten Tugay, “O güçlü başlangıçtan 100 yıl sonra hala bunları konuşuyor olmaktan dolayı üzgünüz. Acaba Atatürk bugün yaşasaydı, bize ne derdi, nasıl bir puan verirdi. Kadın olmadan ekonomi gelişmez, kadın olmadan bu ülkede ve dünyada hiçbir şey olmaz. Tüm kadınların önünde saygıyla eğiliyorum” dedi. 

Sönmez: “Kadınlar güçlenmeden ekonomiyi büyütemeyiz”

Toplumsal cinsiyet eşitliği temelinde kadınların güçlenmesinin bir hak mücadelesinin yanı sıra ekonomik büyümenin, inovasyonun ve sürdürülebilir kalkınmanın anahtarı olduğunu dile getiren TÜRKONFED Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Sönmez, “Kadınlar güçlenmeden ekonomiyi büyütemeyiz. Eğitimde, istihdamda, yönetimde, girişimcilikte daha fazla kadın yer almadıkça, sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşamayız. TÜRKONFED olarak, bu bilinçle hareket etmeye, iş dünyasında kadınların daha güçlü bir şekilde var olmasını desteklemeye ve her fırsatta bu mücadeleyi büyütmeye devam edeceğiz” dedi. Türkiye’de yüksek enflasyon, finansmana erişim zorlukları, gelir adaletsizliği gibi konuların yanında cinsiyet eşitsizliği sorununun da temel bir mesele olarak çözüm beklediğini ifade eden Sönmez, şöyle devam etti; “2025, bu dönüşüm çabalarının belirlendiği kritik eşik olacak. Bu noktada bizlere düşen sorumluluk, günün krizlerini değil, geleceğin dönüşümünü konuşmak, kısa vadeli çözümler yerine uzun vadeli stratejiler inşa etmektir”

Çetinkaya: “Fırsat eşitliğine inanıyoruz”

REV Holding Yönetim Kurulu Başkanı Burcu Çetinkaya, 1923 İzmir İktisat Kongresi döneminde ekonomik bağımsızlığın ve kalkınmanın temelleri atılırken, düzenlenen Kadın Kongresi ile kadın emeğinin de önemine vurgu yapıldığını söyledi. 

Bu vizyonun temelinin Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk tarafından atıldığına dikkat çeken Çetinkaya, “Ekonomik kalkınmanın toplumsal dönüşümünü ancak kadınların aktif katılımı ile olacağın söyleyen Atatürk’ün izinden gidiyoruz. REV Holding olarak kadınları destekliyor, yollarını açıyoruz. Kadın ve erkek arasında pozitif ayrımcılıktan yana değiliz, fırsat eşitliğinden yanayız. Biz herkesin eşit şartlarda potansiyelini ortaya koyabileceği bir düzenin peşindeyiz. Kadın erkek birlikte bu dünyayı değiştireceğine inanıyoruz. Bu sebeple Kadın Kongresi’ne destek vermekten dolayı çok mutluyuz” diye konuştu.

Özgener: “Kadına yönelik her eylem şiddet kapsamında değerlendirilmeli”

İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Özgener ise yaptığı konuşmada ‘Güçlü Kadın Güçlü Ekonomi’ teması ile dördüncü kez düzenlenen kongrede kadı kanaat önderleri ile olmaktan da ur duyduğunu söyledi. Özgener, “1923 yılında düzenlenen Kadın Kongresi, ilerleyen yıllarda yaşanacak pek çok gelişmenin habercisi olmuştu. Türkiye Cumhuriyeti kadınları pek çok ülkeden seçme seçilme hakkını kazanmasını sağladı. 1935’de TBMM’ye seçilen ilk kadın vekillerden birinin büyükbabannem Hatice Özgener olmasından da gurur duyuyorum. O yıllarda kadınlar için atılan bu adımların ne kadar kıymetli olduğunu anlıyoruz. Bu kongrenin gerçekleşmesini sağlayan Atatürk’ün tarihi perspektif önünde saygıyla eğiliyorum” dedi.

Kadınların eğitim alması, çalışması, ekonomik özgürlük elde etmesinin elbette önemli olduğunu belirten Özgener, “Benim için en önemlisi kadınımızın yaşamasıdır. 2024 yılında 394 kadınımız öldürüldü. Şiddeti doğru tanımlamak, kadına yönelik her tür eylemi kadına yönelik şiddet kapsamında değerlendirmeliyiz” dedi.

Kadın ve Sürdürülebilirlik

Bakan Göktaş’ın konuşmasından sonra moderatörlüğünü Aysun Sayın’ın yaptığı ‘Kadın ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’ başlıklı panel yapıldı. Panele konuşmacı olarak Sosyal Gastronomi Şefi, Sosyal Girişimci, BM Gıda ve Tarım Örgütü Dünya Gıda Kahramanı Ebru Baybara Demir, TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi, İnci Holding Yönetim Kurulu Üyesi Perihan İnci, UN Women Türkiye, Program Yöneticisi Pınar Arığ katıldı.

Finansal okuryazarlık, sektörler ve teknolojik gelişmelerde kadının rolü

Günün üçüncü etkinliğinde ise ikili konuşmalar bölümünde “Kadınlar İçin Finansal Okuryazarlık ve Erişim” konusu masaya yatırıldı. Finansal Okuryazarlık Girişimcisi – Monay Kurucusu Özlem Denizmen ve SYMES Allianz Sigorta A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı / TÜSİAD 2015-2017 Dönemi Başkanı Cansen Başaran kadınların finansal okuryazarlık noktasında bulunduğu durumu konuştular.

Yine ikili konuşmalar kapsamında ‘Dijitalleşme ve Kadınlar Teknolojide Kadınların İstihdamı ve Liderliği’ tartışıldı. Vispera kurucu ortak ve Eş-CEO Porf. Aytül Erçil ve Yeniden Biz Derneği Başkanı ve Aydın Holding İcra Kurulu Üyesi, Tekfen, Tat, Multinet, English Home Yönetim Kurulu Üyesi Selen Kocabaş, dijitalleşme ve teknoloji kullanımında kadınların avantajları ve bu konudaki liderliğini tartıştılar.

Günün ikinci bölümü ise yine bir panel ile başladı. Gen Temizer ortak Avukatı Ömer Erdoğan’ın moderatörlüğünü yaptığı ‘Gayrimenkulde Kadın Gücü’ konuşuldu. Panele GYODER Yönetim Kurulu Başkanı Neşecan Çekici, Özak GYO ve Luxera GYO Y.K. Üyesi / GYODER GYO Komitesi Başkanı Dr. Berra Doğaner, Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Yeşim Aliefendioğlu konuşmacı olarak katıldı.

Siyasetteki kadın başkanlar konuştu

Bu panelden sonra düzenlenen günün üçüncü panelinde ise sahne siyaset alanındaki kadınların oldu. Moderatörlüğünü Marketing Türkiye Genel Yayın Yönetmeni Günseli Özen’in yaptığı ‘İzmir Yerel Yönetimde Kadın Gücü’ panelinde Foça Belediye Başkanı Saniye Bora Fıçı, Karabağlar Belediye Başkanı Helil Kınay, Karaburun Belediye Başkanı İlkay Girgin Erdoğan, Karşıyaka Belediye Başkanı Yıldız Ünsal, Kınık Belediye Başkanı Semra Bodur, Konak Belediye Başkanı Nilüfer Çınarlı Mutlu ve Selçuk Belediye Başkanı Filiz Ceritoğlu Sengel katıldı. İzmir’in ilçelerinin belediye başkanları yaptıkları konuşmalarda ister ulusal çapta olsun ister yerel yönetimler bazında kadınların siyasette yaşadıkları zorlukları ve bu zorlukları doğru rol modelleri olarak nasıl aştıklarını anlattılar.

Kadın başkanların panelinden sonra ‘Geleceğin En Büyük Servet Transferine Hazırlıklı Olun’ başlıklı sunumu ile Keynote konuşmacısı ise TMG Madencilik Sanayi Yönetim Kurulu Başkanı Zuhal Mansfield oldu.

Günün kapanış etkinliğini ise Avukat Komedyen Miray Akovalıgil bir standup gösterisi ile yaptı.